Door Frouke Goudman
Bent u al met het maken van uw kerstknipsels begonnen? Of piekert u nog over het onderwerp, dat op de één of andere manier toch iets met kerst of de jaarwisseling te maken moet hebben? Zelf zet ik, om een idee te krijgen, het onderwerp eerst op een ondergeschikte plaats en zoek dan naar een bepaalde knip- en/of vouwtechniek, al of niet gecombineerd met speciale effecten. Hier past dan vrijwel elk onderwerp weer bij, maar het was niet het uitgangspunt! Het heeft zich vaak uit zichzélf aangediend. U zult zien dat bij deze manier van denken en werken ándere creaties uit de bus komen dan bij het richten van de aandacht op wat u wilt hebben: een onderwerp. Het is werken volgens het principe: álles wat geen aandacht krijgt, zal daar wel om gaan vragen!
U kunt nu aan de gang met twee knipopvattingen, één speciaal effect en een paar streepknipsels uit dubbelgevouwen papier.
- Het coulissen-knipsel. We doen nét alsof we een serie knipsels áchter elkaar geplaatst hebben met kleine onderlinge tussenruimtes. Een kijkdoos dus! Het vereist nog wel enig denkwerk om bijvoorbeeld uit een stuk zwart papier zowel witte als zwarte beelden tevoorschijn te toveren. Kijk maar gewoon naar de afbeeldingen, want die zeggen meer dan woorden. De witte en zwarte beelden uit één stuk papier moeten altijd aan elkaar “gebreid” worden met een grijswaarde, of dit nu strepen zijn, of sneeuw, of een andere boom die fijn vertakt is, dat doet er niet toe. De taak van deze grijze voorstelling is om het knipsel héél te laten, en het wordt er op deze manier vaak bepaald niet lelijker op! Het principe werkt als volgt:
Elke grondlaag heeft één of meer vormen, die doorgaan tot minstens de volgende laag, anders knipt u losse stukjes! Kijk uit met bomen, de ruimtes er tussen gaan gauw op indianenboten lijken als u er niet hier en daar een groeiseltje aan toevoegt! Op zichzelf lijkt me een roeiwedstrijd tussen de bomen best interessant.
- We gaan weer werken met wit en zwart door elkaar, maar nu wat vrijer. Dit is best moeilijk, maar wel leuk. Kijk even naar de schets van de kersttakjes in mijn verhaal.
We beginnen met een tekening te maken in contour. Neem nu een pen met een andere kleur- en teken dwars over alles heen een tweede tekening, óók in contour. Het is de bedoeling dat de eerste voorstelling gesuggereerd wordt door de tweede te knippen. De tweede voorstelling moet dus op strategische plaatsen achter de eerste staan, dat is duidelijk. Ga nu, om goed te weten wat er nu weggeknipt moet worden, die vlakken inkleuren, die achter de eerste schets “om de hoek komen kijken”, anders vergist u zich gauw! Knip nu deze ingekleurde vlakken uit.
- We gaan mist in de lucht maken als effect. Op de “grond” laten we alles weer duidelijker worden. Hoe doen we dat? Met een grijswaarde-oefening. U zou hem kunnen zingen als een toonladder! Wit paper dubbelvouwen en op de vouw een halve kerstboom tekenen. Teken van onder naar boven op elke centimeter een horizontale lijn. Deel halverwege de boom één centimeterbaan in tweeën (ook horizontaal) en kleur er één zwart (arceren of zo).
Naar boven toe tekent u in elke centimeterbaan een zwarte lijn, steeds iets dunner dan de vorige, totdat u een héél dun lijntje overhoudt. Maak een klein driehoekje in de top. Naar onderen toe maakt i het zwart steeds breder, totdat het witte lijntje bijna niet meer tussen de banen te zien is. En nu het knippen! Inknippen, de lijn vervolgen naar boven (als u rechtshandig bent, anders natuurlijk andersom), en dan weer naar de vouw terug.
Uw kerstboom staat nu met de top in de mist als u het papier openvouwt! Ga nu variëren en teken een boom met forse takken. U zult véél kleine streepjes moeten knippen, maar het is echt de moeite waard om het te proberen.
Daarna gaan we al deze nieuwe kunstjes gaan mengen, Maak gebruik van deze technieken bij uw eigen ontwerpen en ze komen totaal veranderd onder het mes (de schaar) vandaan. En vindt u het leuker zo? Of liever een strak zwart silhouet? Ik zou zeggen: Leve de variatie en doe wat u het mooist vindt!
Dit artikel is eerder gepubliceerd in Knip-Pers 1990-4