Symbolen in gelegenheidsknipwerk

Rieny van Beek

Als er iets te vieren is, komt een knipwerk goed van pas; voor elke feestelijkheid is wel een knipsel te maken. Het begint al hij de geboorte van een baby. In een geboortetegel kunnen de naam, geboortedatum, geboorte plaats en, als ze bekend zijn, de geboortetijd en het geboortegewicht verwerkt worden. Als de baby het eerste kind is, kunnen er twee zwanen met een kleintje ertussenin als middengedeelte dienen. Zijn er al meer kinderen, dan zwemmen deze achter vader en moeder aan. Een wiegje kan ook dienen als middengedeelte.

Verschillende symbolen kunnen in het geboorteknipsel geplaatst worden zoals: twee vogels als teken van ouderliefde, campanulaklokjes als symbool voor dankbaarheid, de vruchtjes van de lindeboom als bewijs van de echtelijke liefde van de ouders, Lelietjes van dalen en het lieveheersbeestje, beide als teken van geluk, het hart en de roos als symbolen voor liefde, de klaverzuring als teken van moederliefde.

Afb. 1, Rieny van Beek, Huwelijksjubileumknipsel, 20 x 24 cm

Een verjaardag is de volgende gelegenheid, die geschikt is voor een geknipte kaart; daarin kan een liefhebberij, eigenschap of het sterrenbeeld van de jarige worden toegepast. Ook een naamknipsel wordt gewaardeerd. Een bijzondere verjaardag is de vijftigste, dan krijgt de jarige een Abraham of Sara, wat soms heel geestig in een knipsel verwerkt wordt.

Afb. 2, Rieny van Beek, 100-jarig bestaan van de Cavaljéschool, 30 x 40 cm

Een huwelijk of huwelijksjubileum is een gelegenheid bij uitstek om een knipwerk te geven. In dit knipsel kan als middengedeelte het huwelijksbootje staan; het huis of de boerderij waar het bruidspaar woont of gaat wonen; de kerk of het gemeentehuis waarin getrouwd wordt: twee zwanen als symbool voor huwelijkstrouw, met kleine zwaantjes erachter als er kinderen zijn; of een lindeboom als symbool voor echtelijke liefde. In de rand eromheen kunnen de namen, trouwdatum, woonplaats en als er kinderen zijn, de namen van de kinderen geknipt worden. Verder kunnen in het knipsel de werkkring en hobby’s van het bruidspaar verwerkt worden, Het geheel is te versieren met huwelijks- en andere symbolen zoals: het hart als beeld voor de liefde, klavertjes vier als teken van geluk, viooltjes als blijk van trouw, twee ringen ineengestrengeld in een hart als teken van altijddurende liefde en trouw, de rode tulp als symbool van volmaakte liefde, klimop als teken van huwelijkstrouw, zwaluwen als brengers van geluk, de bij als afbeelding van voorspoed, de duif als bode van de vrede, de tulp als een verwijzing naar het gebed, het kruis, anker en hart als symbolen voor geloof, hoop en liefde.

Afb, 3, geboorteknipsel, Rieny van Beek, 13 x 18 cm

Bij een afscheid of jubileum van het werk staan weer andere gegevens centraal. In deze knipsels valt het accent op de werkkring, het Iogo van het bedrijf, een uitbeelding van de werkzaamheden of het gebouw waarin gewerkt wordt. Er omheen kunnen de naam van het bedrijf of de plaats van vestiging, de duur van het dienstverband met het bedrijf en de naam van degene voor wie het knipsel bestemd is. Ook kunnen hobby’s er een plaats in krijgen. Het geheel kan versierd worden met algemene symbolen.

Nog veel meer feestelijkheden kunnen worden ‘uitgeknipt’. Als laatste wil ik noemen het 100-jarig bestaan van een school, het 50-jarig bestaan van een winkel, het 25-jarig bestaan van een zangvereniging of muziekkorps en natuurlijk het 10-jarig bestaan van onze knippersverenigjng.

Afb. 3, Rieny van Beek, Knipsel ter gelegenheid van hel 10-jarig bestaan van de Nederlandse Vereniging voor Papierknipkunst, 20 x 24 cm

De grote schaar in het midden verbeeldt de Vereniging de kleine scharen in de cirkel eromheen zijn de Knipkringen.
Het uitroepteken is voor knipsters die zich bijzonder voor de knipkunst hebben ingezet Het hart en de viooltjes symboliseren 10 jaar liefde en trouw voor de knipkunst De landelijke Contactdag wordt uitgebeeld door de twee handen en de twee scharen, De Nederlandse vlag en de Knippersvlag worden op die dag uitgestoken.
Het bestuur van de vereniging is vertegenwoordigd door de voorzittershamer, de pen van de secretaris en de computer voor de penningmeester en de ledenadministratie.
De redaktie van de Knip-Pers is uitgebeeld in de persoon van Magda Helms achter de elektrische typemachine. De fuchsia’s getuigen van smaak hij de keuze van de artikelen.
Door de inzet van Atie Willemse en haar verzendgroep kan de PTT ieder kwartaal de Knip-Pers hij de leden bezorgen.
Tijdens knipmarkten, braderieën en hobbybeurzen zijn veel knipsters te vinden in een knipkraam.

Dit artikel verscheen eerder in Knip-Pers 1993-1